Ontwerper Jurgen Bey en architect Rianne Makkink hebben in 2002 Studio Makkink & Bey opgezet en zijn sindsdien in Rotterdam gevestigd. De vele werkzaamheden van de studio zijn divers en omvatten projecten voor de openbare ruimte, productontwerp, architectuur, tentoonstellingsontwerp en toegepaste kunst. De ontwerpstrategie van de Studio ligt met een sterke nadruk op het proces: het analyseren van de inhoud, de relatie tussen doel en vorm, ontwerp als drager van een verhaal en de relatie tussen toeschouwers en dragers, ontwerper en opdrachtgever. Deze contextuele elementen zijn niet alleen gericht op één product, maar ook op de schaal van een gebouw, een landschap of een sociale werkomgeving.
Het ontwerpteam van Studio Makkink & Bey bestaat uit professionals uit vele verschillende kennisgebieden met elk hun eigen dromen. “Ik geloof in een soort parallel universum waar men zichzelf kan zijn maar ook invloed kan uitoefenen op anderen. Dat is anders dan het idee van een school waar mensen in een bepaald vakgebied worden geduwd en waar de focus ligt op het eerst integreren in een systeem”, aldus Jurgen. “We werken op een manier waarbij we samen debatteren over een onderwerp. Dat betekent dat veel van de werken die anderen voorstellen, ver af kunnen staan van de dingen die ik zelf zou creëren”, zegt Jurgen. Samen met zijn team heeft Jurgen zich gebogen over het project van het Circulair Warenhuis.
Toen Jurgen als ontwerper begon, was er een periode waarin hij veel materialen en meubels hergebruikte. Hij zegt zelf dat het voor hem nooit ging om het hergebruik zelf, maar om het proberen te begrijpen waarom dingen bestaan en hoe ze bestaan. “Ik vind hergebruik moeilijk te definiëren, want wat is het? De vraag is: moeten we minder of anders gebruiken?” “Wat betreft het project van het Circulair Warenhuis, gaat het daar niet eens over. Ik zou eerder zeggen dat het om de ontwikkeling van het werk gaat. Het Warenhuis kan worden gezien als een fabriek waar mensen zich professioneel kunnen ontplooien en bepaalde vaardigheden kunnen verwerven. Het is dan belangrijk om te leren hoe mensen dergelijke vaardigheden kunnen worden aangeleerd en hoe deze evolueren”, legt Jurgen uit.
Het concept van Jurgen voor het Circulair Warenhuis benadrukt arbeidsintensiviteit. De ontwerper heeft nagedacht over het ontwikkelen van een handleiding voor de mensen die in de werkplaats werken, die ook de kwaliteit waarborgt. “Het is niet perse belangrijk om een eindontwerp te hebben dat er echt mooi uitziet, maar het is het hele proces dat deel uitmaakt van hoe het product er uiteindelijk uit zal zien”, legt Jurgen uit. Met zijn team heeft de ontwerper ideeën bedacht om een nieuwe informatielaag toe te voegen aan een bestaand product, wat in dit geval drinkglazen zijn. In de eerste fase van het proces zullen de mensen die in de werkplaats werken glazen selecteren. De selectie gebeurt niet op basis van strikte richtlijnen. In plaats daarvan is de regel dat er een diversiteit aan glazen moet zijn die allemaal samen een bepaald aantal liters water kunnen dragen. Op deze manier zullen de resultaten van het selectieproces dat door verschillende mensen wordt gedaan, een verscheidenheid aan glazen binnen een collectie bevatten.
In de tweede fase worden de glazen gegraveerd of bewerkt door middel van zandstralen. Elk glas wordt een onderdeel van een verhaal en vormt samen met de hele collectie het complete verhaal. Enkele verfijnde illustraties worden afgedrukt op lappen stof of schorten, waarmee ze op de glazen kunnen worden getraceerd en gekopieerd. “De hele handleiding wordt onderdeel van het ontwerp. En het doel is om elke persoon in het atelier een bepaalde onafhankelijkheid te geven. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als je een systeem ontwikkelt waarin alles wat een persoon doet mogelijk is in plaats van te vertellen hoe hij of zij het moet doen. Uiteindelijk zijn wij dirigenten die daar muziek van moeten maken en de kwaliteit moeten waarborgen”, legt Jurgen uit. “We willen graag zien wat voor soort instituten en gemeenschappen er in Leiden zijn. Het zou mooi zijn als bijvoorbeeld een school of een ziekenhuis gebruik zou maken van een collectie glazen die op de werkplek van Circulair Warenhuis is geselecteerd en bewerkt”, aldus Jurgen.
Het uiteindelijke doel van Jurgen met het project is het creëren van een betekenisvolle gemeenschap. “Ik denk dat Circulair Warenhuis iets veel groters kan zijn dan een winkel. Je zou een gemeenschap kunnen ontwikkelen waar het gaat om het hele landschap en de leefomstandigheden van de mensen die er werken. We willen mensen aan het denken zetten over hun werk en ze laten werken op een manier waar ze zichzelf kunnen zijn en de vaardigheden gebruiken die ze hebben in plaats van de vaardigheden die ze niet hebben. Het is de werkplek waar de meeste mensen hun identiteit ontwikkelen, en dat heeft een zeer sociale positie in het leven, omdat er een gemeenschappelijk doel is dat verschillende mensen samen willen bereiken”, benadrukt Jurgen.
geschreven door Julia Lefeber (buro bordo)